Ο Samir Belhamra είναι ένας αυτοδίδακτος φωτογράφος που επισκέφθηκε πρόσφατα την περιοχή Βαλενσόλ στη νότια Γαλλία για να τραβήξει φωτογραφίες από τα …
Μοβ: το μυστηριώδες χρώμα με τη σαγηνευτική ιστορία
Η αμερικανίδα ακτιβίστρια Byllye Avery είπε κάποτε ότι «το μοβ μάς φέρνει σε επαφή με το βασιλικό κομμάτι του εαυτού μας». Δεν εντάσσεται στα βασικά χρώματα, αλλά υπήρξε σε διάφορους πολιτισμούς και θρησκείες το χρώμα-σύμβολο της πολυτέλειας και της ισχύς. Ας αποκωδικοποιήσουμε κάποια μυστικά της ιστορίας του.
1. Το φοινικικό μοβ… Βρωμούσε!
Το πορφυρό που αποκαλείται «φοινικικό μοβ» είναι μια κοκκινωπή- μοβ χρωστική που παράχθηκε πρώτη φορά γύρω στο 1600 π.Χ. Όπως εξηγεί ο ρωμαίος συγγραφέας και φυσιοδίφης Πλίνιος ο Πρεσβύτερος στο έργο του «Φυσική Ιστορία», το μοβ αυτό γεννήθηκε από τις εκκρίσεις κατά την αποσύνθεση τροπικών σαλιγκαριών της θάλασσας. Οι εκκρίσεις αυτές, με μια περίπλοκη διαδικασία και χρονοβόρα, μπορούσαν έπειτα από μέρες να προσδώσουν το επιθυμητό χρώμα στο ύφασμα. Προφανώς θα μύριζε άσχημα το ρούχο, αλλά «μπρος το βασιλικό μοβ τι είναι η δυσοσμία;», θα έλεγαν εκείνη την εποχή…
2. Ήταν και πανάκριβο
Αν σκεφτούμε την όλη διαδικασία, τον κόπο και τις πρώτες ύλες (σαλιγκάρια) για την παρασκευή του πολυπόθητου μοβ, είναι εύκολο να καταλάβουμε πως τα μοβ ρούχα της εποχής ήταν εξαιρετικά ακριβά. Μόνο οι ευγενείς μπορούσαν να προμηθευτούν το σπάνιο και δυσεύρετο μοβ. Όταν η μέθοδος παραγωγής εξαπλώθηκε το 60 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Νέρων δημιούργησε έναν νόμο με τον οποίο οποιοσδήποτε τολμούσε να εμφανιστεί με μοβ περιβολή τιμωρούνταν με θάνατο. Ο νόμος επέτρεπε σε έναν μόνο εκλεκτό να φορεί αποχρώσεις του μοβ κι αυτός ήταν, φυσικά, ο ίδιος!
Οι μόδες όμως αλλάζουν και το μοβ χρώμα θα πέσει σε ανυποληψία τη δεκαετία του 1400. Θα του πάρει αιώνες για να το επανεκτιμήσουν και ξαναφορέσουν οι άνθρωποι. Σήμερα, υπάρχουν μερικοί που εξακολουθούν να παρασκευάζουν με τη μέθοδο των σαλιγκαριών βαφή φοινικικού μοβ. Η πρακτική όμως αυτή είναι σπάνια, καθώς οι τεχνητές βαφές έχουν κατακλείσει την βιομηχανία παρασκευής χρωστικών και επίσης υπάρχει ευαισθησία για τον μειούμενο πληθυσμό των σαλιγκαριών.
3. Δώρο Θεού το μοβ
Πολλοί πολιτισμοί και θρησκείες λάτρευαν το μοβ, κυρίως λόγω της σπανιότητάς του. Στην Κίνα, η πορφυρή βαφή κατασκευάστηκε από μοβ λιθόσπερμο, ένα φυτό που προέρχεται από την ανατολική Ασία. Η βαφή δύσκολα κολλούσε στο ύφασμα, οπότε η χρήση της για ρούχα ήταν εξαιρετικά ακριβή. Στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρχε η πεποίθηση ότι το μοβ ήταν δώρο του Θεού. Το παλαιότερο σωζόμενο κείμενο της Καινής Διαθήκης, βρίσκεται σε μοβ σελίδες με χρυσά και ασημένια γράμματα. Οι γεννήσεις αυτοκρατόρων που είχαν τίτλο από τα γεννοφάσκια πραγματοποιούνταν σε μοβ δωμάτια για να ξεχωρίζουν από εκείνους που ανέλαβαν την εξουσία μετά από νικηφόρο πόλεμο.
4. Τεχνικά το μοβ δεν υπάρχει
Υπάρχουν επτά χρώματα στο ορατό φάσμα φωτός: κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε, λουλακί και βιολετί. Κάθε χρώμα έχει το δικό του αντίστοιχο μήκος κύματος και συχνότητα. Όταν αυτά τα κύματα επικαλύπτονται, δημιουργούν ένα νέο χρώμα. Το μοβ είναι το χρώμα που ερμηνεύει ο εγκέφαλός μας κοιτάζοντας το κόκκινο και το μπλε μαζί. Κι αν κάποιος σας πει ότι και το βιολετί είναι μοβ, αυτό δεν ισχύει επιστημονικά. Το βιολετί ξεπερνά το μπλε στο ορατό φάσμα και έχει μικρότερο μήκος κύματος.
5. Τα καρότα κάποτε ήταν μοβ
Όταν σκεφτόμαστε τα καρότα έχουμε στο νου το πορτοκαλί λαχανικό που τρώει ο Μπαγκς Μπάνι, όμως δεν ήταν πάντα έτσι τα πράγματα. Η παλαιότερη καταγραφή καλλιέργειας καρότου προέρχεται από την Περσία του 10ου αιώνα. Αυτά τα λαχανικά ήταν μοβ και άσπρα. Τα κλασσικά μας πορτοκαλί καρότα υπήρχαν, αλλά ήταν μια σπάνια μετάλλαξη. Πιστεύεται ότι τον 16ο αιώνα, οι Ολλανδοί καλλιεργητές άρχισαν να αναπτύσσουν πορτοκαλί καρότα χρησιμοποιώντας τα μεταλλαγμένα στελέχη για να παραγάγουν ένα πιο γλυκό λαχανικό. Κι όμως, υπάρχουν μοβ καρότα στις μέρες μας, αλλά μάλλον σπανίζουν πολύ.
