Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας συνιστά στους πολίτες να λαμβάνουν κάποια μέτρα για την αποφυγή κινδύνου πυρκαγιάς. Είναι ευθύνη όλων …
Πώς να προστατευτείς σε περίπτωση πυρκαγιάς
Οι πυρκαγιές για τη χώρα μας τα τελευταία 35 χρόνια έχουν αναδειχθεί σε μία πληγή που αρνείται να επουλωθεί. Γι΄αυτό είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε πώς να προστατευτούμε σε περίπτωση που απειλούμαστε εμείς ή οι συνάνθρωποί μας από τη φωτιά.
Η καταστροφή που έχουν προκαλέσει οι πυρκαγιές είναι πραγματικά ανυπολόγιστη, αν κι οι Έλληνες συνηθισμένοι πια στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας που κάθε λίγο κάνουν λόγο για “βιβλικές καταστροφές” δεν έχουν συνειδητοποιήσει τις συνέπειες σε όλο τους το εύρος. Ο απολογισμός όμως είναι πραγματικά τραγικός: ο συνολικός αριθμός των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα από το 1980 έως το 2016 έφθασε τις 53.983, αποτελώντας το 2% των πυρκαγιών στον Ευρωπαϊκό Νότο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι καμένες δασικές εκτάσεις στην Ελλάδα, κατά την περίοδο 1980-2016 να φθάσουν στα 449.140 στρέμματα ετησίως. Τα περισσότερα στέμματα κάηκαν μέσα στη δεκαετία του 1980-1989 (524.170 ετησίως), ενώ κατά τη δεκαετία του 2000 τα καμένα ήταν λιγότερα. Παρ΄όλα αυτά, από το 2017 με την καταστροφή της Πελοποννήσου και την πιο πρόσφατη εθνική τραγωδία στο Μάτι φαίνεται πως οι πυρκαγιές στη χώρα μας θα συνεχίσουν να καταστρέφουν με δριμύτητα. Η κλιματική αλλαγή καθιστά επιτακτικότερη την ανάγκη να σεβόμαστε τα μέτρα για την πρόσληψή τους.
Τα μέτρα αυτά είναι εν πολλοίς γνωστά, ωστόσο έως σήμερα δεν έχουν καταφέρει να λειτουργήσουν προστατευτικά, είτε λόγω της απροσεξίας και της αμέλειας των κατοίκων, είτε λόγω των οικονομικών συμφερόντων και της “οικοπεδοφαγίας”. Στο παρόν άρθρο, όμως, δεν θα αναφερθούμε στα γνωστά εν τούτοις μη εφαρμοσμένα μέτρα για την πρόληψη των πυρκαγιών, αλλά θα γνωστοποιήσουμε ορισμένες βασικές κατευθυντήριες γραμμές για το τι μπορούμε να κάνουμε, ώστε να διασώσουμε εμάς και την οικογένειά μας, εάν βρεθούμε στην επικίνδυνη θέση να πρέπει να αντιμετωπίσουμε μια ανεξέλεγκτη δασική πυρκαγιά.
Πρώτα θα αναφερθούμε στην περίπτωση που η φωτιά πλησιάζει, ενώ κάποιος/α βρίσκεται εντός της οικίας του/της. Η πρώτη και απαραίτητη οδηγία είναι ο/η απειλούμενος/η από τη φωτιά να διατηρήσει την ψυχραιμία και τον αυτοέλεγχό του. Η πιθανότητα επιβίωσης σε ένα οικοδόμημα από άφλεκτα υλικά είναι υψηλή, ενώ αντίθετα είναι λιγότερη μέσα σε ένα αυτοκίνητο το οποίο βρίσκεται σε καπνούς, γιατί το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο καίγεται και ανατινάζεται πιο εύκολα.
Στη συνέχεια, καλό θα ήταν να απομακρύνει αμέσως όλα τα εύφλεκτα υλικά από τον περίγυρο του κτίσματος και να τα μεταφέρει σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους. Παράλληλα, να κλείσει όλες τις διόδους (καμινάδες, παράθυρα, πόρτες), έτσι ώστε να εμποδίσει τυχόν αποκαΐδια να εισέλθουν στο εσωτερικό του κτιρίου, καθώς και τις παροχές στις συσκευές φυσικού αερίου και υγρών καυσίμων μέσα και έξω από το κτίσμα.
Το επόμενο βήμα, είναι να φράξει όλες τις χαραμάδες με βρεγμένα πανιά για να μην μπει καπνός στο εσωτερικό του σπιτιού. Μετά να συνεχίσει με την απομάκρυνση εύφλεκτων υλικών, όπως είναι οι κουρτίνες από τα παράθυρα, καθώς και τα έπιπλα που βρίσκονται κοντά στα παράθυρα και τις εξωτερικές πόρτες.
Σειρά έχει να κλείσει όλες τις ενδιάμεσες πόρτες για να επιβραδύνει την εξάπλωση της πυρκαγιάς στο εσωτερικό του σπιτιού. Τέλος, αφού γεμίσει τις μπανιέρες, τις λεκάνες και τους κουβάδες, έτσι ώστε να υπάρχει διαθέσιμο εφεδρικό νερό, συγκεντρώνει όλη την οικογένεια, μαζί με τα κατοικίδια σε έναν εσωτερικό χώρο. Εκεί περιμένει μέχρι να περάσει ο άμεσος κίνδυνος και να δοθούν οδηγίες για την εκκένωση των σπιτιών. Εάν δεν μπορεί να συγκεντρώσει τα ζώα, τουλάχιστον ας τα λύσει για να μπορέσουν να τρέξουν να σωθούν.
Εάν κάποιος βρίσκεται σε ανοιχτό-εξωτερικό χώρο και δει ή ενημερωθεί ότι πλησιάζει πυρκαγιά, τότε πρέπει, αφού ειδοποιήσει και τους άλλους, να φύγει όσο η φωτιά είναι ακόμα μακριά. Το ιδανικό είναι, εάν του το επιτρέπει η φωτιά, να φύγει προς την κατεύθυνση που έρχεται ο άνεμος, δηλαδή να έχει τον άνεμο να του κτυπά το πρόσωπο. Εάν φθάνει καπνός προς εκείνον, μπορεί να βρέξει τον εαυτό του και να καλύψει το στόμα του με βρεγμένη μπλούζα ή πετσέτα. Η πορεία που θα ακολουθήσει θα πρέπει να είναι κατηφορική, και εάν είναι δυνατόν προς τη θάλασσα. Εάν βρίσκεται σε κατοικημένη περιοχή θα κατευθυνθεί όπου υπάρχει τσιμέντο ή σώμα νερού. Εάν καταφέρει να βρει κάποιο σώμα νερού, ας μπει μέσα και ας ξαπλώσει, εάν όμως η μόνη του λύση είναι το τσιμέντο ας ξαπλώσει επίσης κάτω με καλυμμένο το πρόσωπο- το πιθανότερο είναι η φωτιά να περάσει από πάνω του.
Εάν δεν προλάβει να φύγει, ή εάν η φωτιά αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα και τον προλάβει, τότε το ασφαλέστερο που έχει να κάνει είναι να σταματήσει να τρέχει, γιατί σε έναν αγώνα δρόμου με τη φωτιά, εκείνη θα έχει πάντα τα πρωτεία. Τότε πρέπει να κάνει αυτό που οι περισσότεροι θεωρούν αδιανόητο: να τρέξει αντίθετα, δηλαδή να μπει μέσα στα καμένα! Μπορεί να κάψει τα πόδια του, αλλά υπάρχουν πιθανότητες να σωθεί.
Εάν τώρα συμβεί το χειρότερο σενάριο, δηλαδή εάν το άτομο έχει περικυκλωθεί και αποκλειστεί από τη φωτιά, τότε πρέπει να σκάψει έναν λάκκο. Θα τον βοηθούσε εάν είχε κάποιο εργαλείο μαζί του, αλλά και ένα απλό ξύλο μπορεί να κάνει δουλειά. Αν προλαβαίνει, ας καλύψει το σώμα του με το χώμα που μόλις έσκαψε και τα πόδια του να είναι προς το μέρος της φωτιάς που πλησιάζει. Πάνω από το κεφάλι να βάλει ένα ρούχο ή μια πατανία και από πάνω χώμα. Να κρατήσει τη μύτη και το στόμα κολλημένα στο χώμα- υπάρχει οξυγόνο από το πορώδες του εδάφους. Μόλις περάσει από πάνω του η φλόγα, πρέπει να σηκωθεί και να αναπνεύσει. Αν δεν μπορεί να σκάψει, η καλύτερη επιλογή του είναι να εντοπίσει μια τάφρο, βαθύ ρέμα, λακκούβα ή τρύπα και να μπει μέσα.
Αυτές τις πολύτιμες πληροφορίες είχε την καλοσύνη να τις μοιραστεί με το κοινό η Δρ. Έλενα Χαπέσιη (μέλος οικογένειας πυροσβεστών). Τέτοιου είδους οδηγίες μπορούν πραγματικά να σώσουν ζωές και κανονικά θα έπρεπε να τις διδασκόμαστε από το σχολείο. Για αυτό, ας πάρουμε μία μικρή γεύση αυτών, και ας ευχηθούμε “αχρείαστες να είναι”!
