Ολοι όσοι έχουμε ενδώσει στην τεχνολογία διατηρούμε μια στενή σχέση με τα social media. Άλλο σχέση, όμως, κι άλλο εξάρτηση. …
Όταν η ανάρτηση γίνεται εξάρτηση
Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας. Τι συμβαίνει όμως όταν δεν κάνουμε σωστή χρήση τους;
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη σημερινή εποχή βελτιώνουν την επικοινωνία, αλλά όταν δεν τα χρησιμοποιήσουμε σωστά μας αποξενώνουν, καθώς χάνουμε την άμεση ανθρώπινη επαφή. Μπορούμε ακόμη και να εθιστούμε σε αυτά, κάτι που εκδηλώνεται είτε παρακολουθώντας σε υπερβολικό βαθμό τα “νέα”, πατώντας like/εικονίδια, σχολιάζοντας και στέλνοντας μηνύματα είτε κάνοντας συνέχεια αναρτήσεις. Το να εκφραζόμαστε σε προσωπικό επίπεδο είναι όχι μόνο φυσιολογικό αλλά και απαραίτητο· το ίδιο και η ανάγκη για κοινωνική συναναστροφή και αναγνώριση. Η διάθεση να μοιραστούμε στιγμές, σκέψεις και χαρακτηριστικά μας είναι πέρα για πέρα ανθρώπινη.
Όμως, το ότι δεν ενδιαφερόμαστε με ποιους θα τα μοιραστούμε, ξεχνώντας ηθελημένα ότι οι 500 ή 1.000 εικονικοί “φίλοι” μας δεν είναι το ίδιο με τους πραγματικούς, αποτελεί πρόβλημα. Συνάρτηση του προβλήματος είναι ο ρυθμός και το είδος των αναρτήσεων που αφορούν τον εαυτό μας. Συνήθως οι αναρτήσεις αυτές έχουν τη μορφή φωτογραφίας. Τι είναι μια φωτογραφία; Μια ευχάριστη ανάμνηση, μια στιγμή χαράς, συγκίνησης, περηφάνιας αποτυπωμένη σε εικόνα, ώστε να τη θυμόμαστε για πάντα και να μπορούμε να τη μοιραστούμε με τους γύρω μας. Όταν, όμως, μετατρέπεται σε μια πλημμύρα από selfies (του εαυτού μας μόνο ή με την παρέα του/της συντρόφου μας, της οικογένειας μας κ.λπ.) και πληροφορίες για το πού βρισκόμαστε, πώς περνάμε κάθε λεπτό κ.ο.κ., τότε φτάνουμε στην υπερβολή. Δεν μπορούμε πλέον να ξεχωρίσουμε τα όρια της προσωπικής μας ζωής, έχοντας ξεφύγει από τη δικαιολογία της εξωστρέφειας ή της ψυχαγωγίας.
Εφόσον μάλιστα δεν είμαστε κάποιο δημόσιο πρόσωπο, η επιθυμία για ακολούθους και διαρκή likes μπορεί να υποδηλωνει:
- Επιζήτηση προσοχής
- Ανάγκη για προβολή
- Μοναξιά/έλλειψη προσωπικής ζωής
- Απόκρυψη του αληθινού εαυτού πίσω από μια ψεύτικη εικόνα
- Τάση αποφυγής της πραγματικής ζωής
- Ανασφάλεια/έλλειψη αυτοπεποίθησης
- Κοινωνικό άγχος/φόβο απομόνωσης
- Εκτόνωση αρνητικών συναισθημάτων (π.χ. θυμού)
Θα ήταν παράλογο, φυσικά, να ισχυριστούμε ότι αυτά ισχύουν για κάθε άτομο που κάνει πάρα πολλές αναρτήσεις. Ωστόσο, στις περιπτώσεις που όντως αυτό συμβαίνει, πρέπει να αναλογιστούμε αν ανήκουμε σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες. Μερικές φορές πιστεύουμε, συνειδητά ή ασυνείδητα, πως με αυτό τον τρόπο δείχνουμε ότι δεν μας ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων. Αν είναι έτσι, δεν θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει, τουλάχιστον, το να προστατέψουμε λίγο τα προσωπικά μας δεδομένα; Επιπλέον, δεν είναι αντίφαση από τη μια να αδιαφορούμε για τη γνώμη των άλλων και από την άλλη να επιζητούμε θετικά σχόλια; Είναι αλήθεια ότι το όλο θέμα δεν αφορά κανέναν άλλον πέρα από τον εαυτό μας· δεν έχει καμία σημασία αν οι άλλοι θα μας επικρίνουν ή θα μας επιδοκιμάσουν, σωστά ή λανθασμένα, για τις αναρτήσεις μας.
Για χάρη του εαυτού μας, λοιπόν, ας αναρωτηθούμε: Είναι ο τρόπος που χειρίζομαι τα μέσα επικοινωνίας σωστός; Βοηθάει την επικοινωνία με τους γύρω μου; Συνολικά, βελτιώνει την ποιότητα ζωής μου; Αν όχι, τι θα πρέπει να αλλάξω; Αν δε μπορώ να το αλλάξω, από πού προέρχεται αυτή η εξάρτηση;
Πολλές φορές αυτός ο εθισμός δημιουργείται απλά από την πίεση και τα πρότυπα της σύγχρονης κοινωνίας, οπότε θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον ρόλο των μέσων επικοινωνίας στη ζωή μας, ώστε αυτή να γίνει πιο δημιουργική.
