Η ευτυχία και το νόημα της ζωής- μέρος Β
Πρόσφατες έρευνες έρχονται να φωτίσουν τη διαφορά ανάμεσα στην ευτυχία και την ύπαρξη του νοήματος στη ζωή. Για τους περισσότερους ανθρώπους η αναζήτηση της ευτυχίας αποτελεί αυτοσκοπό, τη στιγμή που συνδέεται με τον εγωισμό, ενώ η ζωή με νόημα αποτελεί υπέρβαση του εαυτού, τη στιγμή που δεν αποφέρει πάντοτε ευτυχία.
Η αναζήτηση νοήματος δεν επιφέρει πάντα ευτυχία
Αυτό που ξεχωρίζει τους ανθρώπους από τα ζώα δεν είναι το κυνήγι της ευτυχίας, το οποίο συμβαίνει σε όλο το ζωικό βασίλειο, αλλά η αναζήτηση νοήματος, που είναι μοναδική για τους ανθρώπους σύμφωνα με τον Roy Baumeister, επικεφαλής της έρευνας και συγγραφέα (μαζί με τον John Tierney) του βιβλίου «Willpower: Rediscovering the Greatest Human Strength».
Οι συμμετέχοντες της εν λόγω έρευνας ανέφεραν ότι βρίσκουν νόημα στο να δίνουν ένα κομμάτι του εαυτού τους στους άλλους και να θυσιάζονται για το κοινό καλό. Σύμφωνα με τα λόγια του Martin E. P. Seligman, ενός από τους κορυφαίους εν ζωή ψυχολόγους σήμερα, στη ζωή με νόημα «χρησιμοποιείς όλες τις δυνάμεις σου και τα ταλέντα σου για να ανήκεις σε και να υπηρετείς κάτι το οποίο πιστεύεις ότι είναι ανώτερο από τον εαυτό». Για παράδειγμα η ύπαρξη νοήματος στη ζωή κάποιου συνδέεται με δραστηριότητες όπως η αγορά δώρων για τους άλλους και η ανατροφή παιδιών. Οι άνθρωποι που βρίσκουν περισσότερο νόημα στη ζωή τους συχνά αναζητούν ενεργά την νοηματοδότηση ακόμα και αν αυτό αποβεί σε βάρος της ευτυχίας τους. Επειδή, έχουν επενδύσει σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό τους, ανησυχούν περισσότερο και έχουν υψηλότερα επίπεδα άγχους, από ότι οι χαρούμενοι άνθρωποι. Η ανατροφή παιδιών για παράδειγμα συνδέεται με τη ζωή με νόημα και απαιτεί αυτοθυσία, αλλά έχει συνδεθεί συχνά με χαμηλά επίπεδα ευτυχίας των γονιών, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων της έρευνας. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τον ψυχολόγο του Χάρβαρντ, Daniel Gilbert,οι έρευνες δείχνουν πως οι γονείς είναι λιγότερο ευτυχισμένοι όταν αλληλεπιδρούν με τα παιδιά τους από ό,τι όταν τρώνε, βλέπουν τηλεόραση ή κάνουν γυμναστική.
Ένα μέρος αυτών που κάνουμε ως άνθρωποι είναι το να φροντίζουμε τους άλλους. Αυτό δίνει νόημα στη ζωή μας, αλλά δεν μας κάνει απαραίτητα και πιο χαρούμενους, υποστήριξε ο Baumeister σε μια συνέντευξη.
Το νόημα της ζωής και της ευτυχισμένης ζωής ως προς το χρόνο και ως προς διάφορα γεγονότα
- Το νόημα δεν έχει να κάνει μόνο με την υπέρβαση του εαυτού αλλά και με την υπέρβαση της παρούσας στιγμής – που είναι ίσως το πιο σημαντικό εύρημα της μελέτης, σύμφωνα με τους ερευνητές. Ενώ η ευτυχία είναι ένα συναίσθημα που το νιώθουμε στο εδώ και τώρα, σταδιακά εξαφανίζεται, όπως και όλα τα συναισθήματα. Το θετικό συναίσθημα και η αίσθηση της ευχαρίστησης εξανεμίζονται. Η ποσότητα του χρόνου που οι άνθρωποι αναφέρουν ότι αισθάνονται καλά ή άσχημα, συσχετίζεται με την ευτυχία αλλά δεν συσχετίζεται εξ’ ολοκλήρου με το νόημα.
Το νόημα από την άλλη πλευρά, έχει διάρκεια. Συνδέει παρόν, παρελθόν και μέλλον. «Το να σκέφτεσαι πέρα από την παρούσα στιγμή, στο παρελθόν ή στο μέλλον, ήταν ένδειξη μιας ζωής με νόημα αλλά χωρίς απαραίτητα και ευτυχία» γράφουν οι ερευνητές. «Η ευτυχία δεν βρίσκεται γενικά στην αναπόληση του παρελθόντος ή του μέλλοντος». Πράγμα που σημαίνει πως οι άνθρωποι που σκέφτονται περισσότερο το παρόν είναι πιο ευτυχισμένοι, αλλά οι άνθρωποι που σκέφτονται περισσότερο το μέλλον ή βάσανα και αντιξοότητες του παρελθόντος, έβρισκαν περισσότερο νόημα στη ζωή τους, παρόλο που ήταν λιγότερο ευτυχισμένοι.
- Η έρευνα έδειξε επίσης πως η ύπαρξη αρνητικών συμβάντων στη ζωή κάποιου, μειώνει την ευτυχία αλλά αυξάνει την ύπαρξη νοήματος στην ζωή του. Ακόμα μια έρευνα από το 2011, επιβεβαιώνει το εν λόγω εύρημα, υποστηρίζοντας πως οι άνθρωποι που έχουν βρει νόημα στη ζωή τους, με την έννοια ενός ξεκάθαρου στόχου, αξιολογούν την ικανοποίηση από τη ζωή τους υψηλότερα, ακόμα και όταν αισθάνονται άσχημα, σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν βρει έναν ξεκάθαρο στόχο. «Αν υπάρχει οποιοδήποτε νόημα στη ζωή, τότε πρέπει να υπάρχει νόημα στον πόνο» γράφει ο Frankl.
«Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με την κ. Παυλίδου. Για περισσότερα κείμενα του συγκεκριμένου αρθρογράφου πατήστε εδώ»
