Η εμβληματική αρχιτεκτονική στις μέρες μας

Συντάκτης: Ανδρέας Φράγκος

Η αρχιτεκτονική είναι ένας λαμπρός τομέας που βρίσκεται στο μεταίχμιο της τέχνης και της επιστήμης, ενώ παράλληλα απαιτεί ταλέντο και φαντασία. Από τα πολύ αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα ο άνθρωπος χρειάστηκε να κατασκευάσει οικοδομικά έργα μνημειώδους χαρακτήρα όπως οι πυραμίδες της Αιγύπτου, οι αρχαίοι Ελληνικοί ναοί και τα έργα των Μάγιας και των Ίνκας. Ουσιαστικά η τεχνική και η καλαισθησία γέννησαν την αρχιτεκτονική, ανάγοντάς την σε σπουδαίο επίτευγμα του ανθρώπινου πνεύματος.

Στις μέρες μας υπάρχουν πολλές αρχιτεκτονικές σχολές που εκπαιδεύουν νέα άτομα στη θεωρία και την εμπειρία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Παρότι υπάρχουν ήδη αρκετοί γνωστοί αρχιτέκτονες, δεν προσπαθούν όλοι να καταστήσουν τα έργα τους εμβληματικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αρχιτέκτονα που κάνει εμβληματική αρχιτεκτονική είναι ο Σαντιάγκο Καλατράβα από την Ισπανία, ο οποίος υιοθετεί πολύ προσωπικές γραμμές στο ύφος του. Αυτή η άποψη για την αρχιτεκτονική συνδέεται και με τη βούληση πολιτικών αλλά και αρκετών πολιτών, σύμφωνα με την οποία τα αρχιτεκτονικά έργα οφείλουν να αναβαθμίζουν την αισθητική, να γίνονται αντικείμενα θαυμασμού και τελικά σημαντικά αξιοθέατα.

Στην Ελλάδα είναι μάλλον λίγα τα σύγχρονα έργα που μπορούν να αποκαλεστούν εμβληματικά ή να είναι τόσο χαρισματικά που να εξελίσσονται σε τοπόσημα. Κλασικό παράδειγμα το Μέγαρο Μουσικής που είναι λιτό και αυστηρό και δεν επιδιώκει να γίνει σημείο αναφοράς, αν και είναι. Το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος έχει μια μετριοπαθή εμβληματικότητα, αλλά δίνει μεγαλύτερη έμφαση στη λειτουργικότητα και την αρμονία, παρά στο να ξεχωρίσει μέσα στο αστικό τοπίο.


ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μία βόλτα στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος


Το να θεωρηθεί ένα κτίριο ξεχωριστό και δημοφιλές με κοινή αποδοχή δεν είναι εύκολο, γιατί πρέπει και ο αρχιτέκτονας να έχει την πρόθεση να το κάνει. Οι σύγχρονες πόλεις με την εντατικοποίηση της αστικοποίησης και την υπόταξη στην κυκλοφοριακή συμφόρηση καλωσορίζουν συνήθως εμβληματικά έργα τα οποία είναι απαραίτητα για να εμπνεύσουν τους πολίτες και να προσελκύσουν τον τουρισμό και τις επενδύσεις.

Η Αθήνα είναι μια πόλη που έχει χαμηλό μέγιστο ύψος κτιρίων και έτσι δε διαθέτει ουρανοξύστες. Η ιστορική αξία της Ακρόπολης και η προσαρμογή του άστεως σε μια ταπεινή σχέση μαζί της έχει αφαιρέσει τη νομική δυνατότητα για υπερμεγέθη έργα. Οι αρχιτεκτονικές επιτροπές που ελέγχουν στις πολεοδομίες ριζοσπαστικές προτάσεις αφαιρώντας το δικαίωμα για μεγάλη διαφοροποίηση, προωθούν το συντηρητισμό στην αρχιτεκτονική πρακτική. Σίγουρα οι μηχανικοί θέλουν ελευθερία και κανονιστικά περιθώρια για να αναδείξουν τόσο το έργο, όσο και τη σχέση του με το περιβάλλον.


ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο Παρθενώνας αναδείχθηκε το ομορφότερο κτίριο στον κόσμο


Η ουσία της τέχνης είναι η απελευθέρωση του νου, του συναισθήματος και της επιστήμης, η κατανόηση του κόσμου και η σύνθεση νέων ιδεών. Οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί δεν ενθαρρύνουν την έννοια της εμβληματικής αρχιτεκτονικής δίνοντας υπερβολική βαρύτητα στην αρμονική σύνδεσή της με το τοπίο και τα χαρακτηριστικά της πόλης.

Με την κοινή παραδοχή ότι ζούμε σε αποτυχημένες πόλεις με άναρχη πολεοδομία και ξεπερασμένη αρχιτεκτονική, κακώς ζητάμε από τις νέες μελέτες να προσαρμοστούν στην υφιστάμενη κατάσταση. Τρανό παράδειγμα τα χρώματα των κτιρίων που, αν και υπάρχει πρόοδος, σπανίζουν ακόμη οι τολμηρές πολύχρωμες συνθέσεις ή οι χρωματικά πρωτότυπες λύσεις επαναλαμβάνοντας γνώριμα μοτίβα όπως την κυριαρχία του λευκού και του γκρίζου.

Είναι καιρός να καλωσορίσουμε τα νέα ταλέντα και τις πρωτότυπες μελέτες, που είναι ικανές να ισχυροποιήσουν το εμβληματικό αποτέλεσμα της αρχιτεκτονικής τους. Έτσι μπορούμε να περάσουμε σε μια νέα εποχή αισθητικής και να αναδείξουμε ευρέως νέους ρυθμούς και μοναδικά στυλ στο αστικό μας τοπίο.

Συντάκτης: Ανδρέας Φράγκος,

Influence:

Είμαι πολιτικός μηχανικός με σημαντική εμπειρία. Έχω πάθος με την ελεύθερη διάδοση και μετάδοση γνώσεων και πληροφοριών…