5 Σημάδια ότι Είστε Γονιός Ελέφαντας

Πώς μπορείτε να καταλάβετε εάν είστε γονέας ελέφαντας; Υπάρχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά αυτής της γονεϊκής προσέγγισης που οι ειδικοί λένε ότι μπορούν να σας βοηθήσουν να καταλάβετε εάν πρόκειται για ένα στυλ που έχετε ήδη υιοθετήσει ή θέλετε να υιοθετήσετε στο μέλλον.

Στις μέρες μας, πολλοί γονείς είναι πρόθυμοι να αναζητήσουν, να κατανοήσουν ακόμη και να δώσουν ένα όνομα στο στυλ της ανατροφής των παιδιών τους. 

Η γνώση του τρόπου με τον οποίο οι αξίες τους ευθυγραμμίζονται με τις πιθανές γονεϊκές αποφάσεις τους μπορεί να κάνει αυτή τη δύσκολη δουλειά λίγο πιο εύκολη -και ίσως αποτελεί ενδιαφέρον ότι ακόμη και σε ποια γενιά ανήκουν μπορεί να υπαγορεύσει το γονεϊκό τους στυλ- αλλά οι περισσότεροι γονείς χρειάζονται εύλογα λίγη βοήθεια όταν πρόκειται να επιλέξουν το στυλ τους και την κατηγορία στην οποία ανήκουν.

Η μόδα της αναζήτησης του γονεϊκού στυλ ξεκίνησε αναμφισβήτητα το 2011, όταν η καθηγήτρια νομικής στο Yale, Amy Chua δημοσίευσε το βιβλίο Battle Hymn of the Tiger Mother (Ύμνος μάχης της Μητέρας Τίγρης). 

Τρία χρόνια αργότερα, ένας άλλος όρος μπήκε στο λεξικό του στυλ ανατροφής ως απάντηση στον γονέα τίγρη: ο γονέας ελέφαντας, μια πιο ήπια προσέγγιση στην ανατροφή των παιδιών, την οποία σκιαγράφησε η συγγραφέας Priyanka Sharma-Sindhar σε ένα άρθρο του 2014 στο The Atlantic.  Από τότε, δεν έχει σταματήσει να κερδίζει δυναμική, αυξάνοντας ιδιαίτερα τη δημοφιλία της τα τελευταία χρόνια.

Τι είναι όμως ένας γονέας ελέφαντας; 

Οι μητέρες ελέφαντες στη φύση είναι γνωστές για τη φροντίδα και την προστασία των μικρών τους. Δεν είναι ασυνήθιστο, για παράδειγμα, να βλέπεις έναν νεαρό ελέφαντα να τρέχει προς τη μητέρα του σε στιγμές που ο κίνδυνος μπορεί να είναι κοντά. «Δεδομένου ότι οι ελέφαντες αποτελούν το πιο δυνατό θηλαστικό ζώο, είναι γνωστό ότι φροντίζουν και προστατεύουν ιδιαίτερα τα μικρά τους -κρατώντας τα κοντά τους- , αυτός ο όρος υιοθετήθηκε για να περιγράψει τους γονείς εκείνους που επικεντρώνονται στην ανατροφή των παιδιών τους, έχοντας μια πιο στενή σχέση με το παιδί, μια σχέση επικεντρωμένη στην αγάπη, τη φροντίδα και την προστασία. », λέει η αναπτυξιακή ψυχολόγος Tovah Klein, συγγραφέας του Raising Resilience: How to Help Our Children Thrive in Times of Uncertainty.

Τα τελευταία χρόνια, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη «συναισθηματική νοημοσύνη και την ψυχική υγεία των παιδιών, κάτι που συμβαδίζει με αυτή την τάση», λέει η Daisy Vergara, ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της Ohana Behavioral Health και σύμβουλος ψυχικής υγείας για γυναίκες και παιδιά. «Αυτή η τάση αυξάνεται επειδή οι γονείς προσπαθούν να κατανοήσουν περισσότερο και να αποδεχτούν τα συναισθήματα των παιδιών τους, δίνοντας έμφαση στο να τα βοηθήσουν να εκφράσουν αυτά τα συναισθήματα και τις ανάγκες τους. Κάτι τέτοιο αδιαμφησβήτητα τα βοηθά να αισθάνονται ασφαλή και σίγουρα για τον εαυτό τους». 

Σημάδια ότι είστε γονέας ελέφαντας

Λοιπόν, πώς μπορείτε να καταλάβετε εάν είστε γονέας ελέφαντας; Υπάρχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά αυτής της γονεϊκής προσέγγισης που οι ειδικοί λένε ότι μπορούν να σας βοηθήσουν να καταλάβετε εάν πρόκειται για ένα στυλ που έχετε ήδη υιοθετήσει ή θέλετε να υιοθετήσετε στο μέλλον.

1. Οι γονείς ελέφαντες καταβάλλουν σημαντική προσπάθεια και αφιερώνουν χρόνο για να συνδεθούν με τα παιδιά τους, προσφέροντας άνεση, συναισθηματική στήριξη, κατανόηση και ένα ζεστό και ασφαλές σπίτι.  
2. Οι γονείς ελέφαντες ενθαρρύνουν τη συναισθηματική έκφραση. Το να βοηθάς τα παιδιά να αναγνωρίζουν, να κατανοούν, να περιγράφουν και να αυτορρυθμίζουν τα συναισθήματά τους είναι ένα μεγάλο προσόν του να είσαι γονιός ελέφαντας. Αυτό άλλωστε τα βοηθά να γίνουν πιο συνειδητοποιημένοι συναισθηματικά και να βελτιώσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
3. Οι γονείς ελέφαντες δεν είναι εκεί για να φωνάξουν, να τιμωρήσουν ή να επιπλήξουν τα παιδιά τους, αλλά για να τους προσφέρουν ένα ασφαλές μέρος και να τα καθοδηγήσουν σε δύσκολες καταστάσεις με συμπόνια. Τα παιδιά τους γνωρίζουν ότι μπορούν να έρθουν στους γονείς τους ανά πάσα στιγμή, τόσο στα θετικά όσο και στα αρνητικά γεγονότα στη ζωή τους χωρίς φόβο να επικριθούν, να μηδενιστούν ή να εκδιωχθούν.
4. Οι γονείς ελέφαντες -σε αντίθεση με τον γονέα τίγρη- είναι λιγότερο πιθανό να επικεντρωθούν μόνο στα επιτεύγματα ή να πιέσουν τα παιδιά τους να τα πάνε καλά μόνο ακαδημαϊκά, λέει η Katie Elish, ψυχολόγος στο Intermountain Primary Children’s Hospital της οποίας το έργο περιλαμβάνει τη συμπεριφορική υγεία και ανάπτυξη των παιδιών. Ενώ οι γονείς ελέφαντες εξακολουθούν να εκτιμούν τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα, μπορεί αντ ‘αυτού να δώσουν προτεραιότητα στην «εξερεύνηση και να επικεντρωθούν στην ανεξάρτητη μάθηση και στην οικοδόμηση μιας υγιούς ταυτότητας».
5. Οι γονείς ελέφαντες μπορεί να είναι ικανοί να παρέχουν στα παιδιά τους αυξημένες ευκαιρίες για επιλογή και ευελιξία στις καθημερινές ρουτίνες και τις δραστηριότητές τους, προσφέροντας μια αίσθηση αυτονομίας και αντί να παίρνουν εκείνοι αποφάσεις, επιτρέπουν στα παιδιά τους να κάνουν αυτά τις επιλογές μόνα τους ή εξερευνώντας πολλές διαφορετικά διαδρομές πριν πάρουν την τελική απόφαση.

Ακολουθεί μια πιο προσεκτική ματιά σε μερικά από τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν αλλά και τα μειονεκτήματα αυτού του στυλ, όπως επίσης ορισμένες πιθανές παγίδες που πρέπει να έχουν υπόψη τους οι γονείς που επιλέγουν ή ταυτίζονται με αυτήν τη φιλοσοφία ανατροφής:

ΟΦΕΛΗ

1. Ανεξαρτησία

Η ανατροφή των ελεφάντων βοηθά τα παιδιά να σχηματίσουν ασφαλείς προσκολλήσεις. Αυτό με τη σειρά του έχει αποδειχθεί ότι είναι σημαντικό για την επακόλουθη ανεξαρτησία ενός παιδιού επειδή παρέχει την «ασφαλή βάση» που είναι απαραίτητη για να εξερευνήσει, να μάθει και να συσχετιστεί, καθώς και την ευημερία, τα κίνητρα και την ευκαιρία να το κάνει. Οι ασφαλείς προσκολλήσεις μπορούν επίσης να είναι το θεμέλιο που χρειάζονται για να αναπτύξουν υγιείς σχέσεις και στην ενήλικη ζωή.

2. Προκοινωνική συμπεριφορά

Ένας ιδιαίτερα στοργικός δεσμός μεταξύ γονέα και παιδιού νωρίς στη ζωή έχει αποδειχθεί ότι «αυξάνει σημαντικά την τάση του παιδιού να είναι «κοινωνικό» και να ενεργεί με καλοσύνη και ενσυναίσθηση προς τους άλλους», σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Cambridge. 

Επίσης διαπιστώθηκε, ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν με αυτές τις αξίες έχουν επίσης κοινωνικά επιθυμητές συμπεριφορές όπως εξυπηρετικότητα, γενναιοδωρία και επιθυμία για εθελοντισμό.

3. Ευελιξία

Η υποστηρικτική, σταθερή και στοργική ζωή που παρέχεται στο σπίτι βοηθά τα παιδιά να γίνουν πιο ανθεκτικά και ικανά να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες μέσω υγιών στρατηγικών.

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

1. Οι γονείς ελέφαντες μπορεί να είναι πιο πιθανό να αποδεχτούν όλα τα συναισθήματα, τόσο επικυρώνοντας τα, όσο και επιτρέποντας την ευελιξία και τις διάφορες επιλογές διαχείρισης τους. Ωστόσο, ορισμένοι γονείς μπορεί να μπερδέψουν αυτή την ευελιξία και τη συναισθηματική επικύρωση με την ελευθερία να θέσει το παιδί τους κανόνες και να καταλήξει χωρίς τη θέσπιση ορίων, κάτι το οποίο δεν είναι ανεκτό από κανένα στυλ ανατροφής. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ανατροφή με το στυλ των ελεφάντων και η ευγενική ρύθμιση των ορίων μπορούν να συνυπάρχουν.

2. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, τα παιδιά γονέων ελεφάντων μπορεί να μην μάθουν να είναι ανεξάρτητα ή να λύνουν προβλήματα όταν νιώθουν συνεχώς προστατευμένα και εξαρτημένα από τους γονείς. Τα παιδιά που βασίζονται πάρα πολύ στους γονείς τους για συναισθηματική ή άλλου είδους υποστήριξη μπορεί να δυσκολευτούν να αναπτύξουν τη δική τους ταυτότητα και να λάβουν αποφάσεις μόνα τους. 

3. Παραμονεύει ο κίνδυνος στροφής στον «γονέα-ελικόπτερο», λόγω της λεπτής γραμμής μεταξύ της απουσίας συμμετοχής και της υπερβολικής εμπλοκής. Εάν δεν είστε προσεκτικοί, η ανατροφή των ελεφάντων μπορεί να μετατραπεί σε ανατροφή με ελικόπτερο, κάτι που μπορεί να εμποδίσει το παιδί να γίνει ανεξάρτητο.

Συνοψίζοντας, οι γονείς ελέφαντες εστιάζουν στην ανατροφή των παιδιών τους και δίνουν έμφαση στη συναισθηματική ευημερία, στον ισχυρότερο δεσμό γονέα-παιδιού, στην αυξημένη ανθεκτικότητα και στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας, αντί απλώς στην κατάκτηση της όποιας επιτυχίας. 

Βιβλιογραφία

1. Battle Hymn of the Tiger Mother  – Amy Chua (2011)
2. Being an ‘Elephant Mom’ in the Time of the Tiger Mother – Priyanka Sharma-Sindhar (The Atlantic, 2014)
3. Raising Resilience: How to Help Our Children Thrive in Times of Uncertainty – Tovah Klein (2024)
4. Between Parent and Teenager  – Haim Ginott

Συντάκτης: Ελίζα Γεωργιάδου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.