Σας αρέσει το ταξίδι σας να έχει κι ένα πέπλο μυστηρίου; Στα παρακάτω μνημεία θα βγει ο… Ιντιάνα Τζόουνς από …
15 αρχαίοι πολιτισμοί που δεν έχεις ακούσει ποτέ
Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε τους Αιγύπτιους, τους αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους, αλλά εκτός κι εάν είστε ιστορικός ή αρχαιολόγος, το πιθανότερο είναι να μην έχετε ακούσει τους ξεχασμένους αλλά συναρπαστικούς αυτούς αρχαίους πολιτισμούς.
Το βασίλειο του Αξούμ
Για το Αξούμ έχουν γραφτεί αμέτρητοι θρύλοι, αλλά ο αρχαίος αυτός πολιτισμός ήταν μια ισχυρή αυτοκρατορία που ασχολείτο με το εμπόριο και βρισκόταν στη βόρεια Αιθιοπία. Κατά την ακμή του (από τον τρίτο μέχρι τον έκτο αιώνα μ.Χ.), το βασίλειο του Αξούμ ήταν το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο στην βορειοανατολική Αφρική, και χρησιμοποιούσε τον Νείλο και την Ερυθρά Θάλασσα ως εμπορικές οδούς. Το Αξούμ εκχριστιανίστηκε τον τέταρτο αιώνα και τελικώς έχασε την αίγλη του και την ισχύ του καθώς οι Πέρσες και οι Άραβες κατέλαβαν τις εμπορικές περιοχές.
Γιαμ
Το ακριβές σημείο του αφρικανικού βασιλείου των Γιαμ παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστο. Η γνώση σχετικά με αυτόν τον αρχαίο πολιτισμό προέρχεται από διάφορα αιγυπτιακά κείμενα από την εποχή του Παλαιού Βασιλείου. Οι ιστορικοί κατέφυγαν σε μια ταφική αναγραφή η οποία ονομάζεται η Αυτοβιογραφία του Χαρκάφ (ο οποίος έζησε κατά την έκτη δυναστεία, γύρω στο 2345 π.Χ. και του οποίου ο τάφος συγκαταλέγεται στους Βασιλικούς Τάφους) για να βρουν περισσότερα στοιχεία, ωστόσο οι γνώμες διχάζονται σχετικά με το πώς ο Χαρκάφ κατάφερε να διασχίσει την έρημο Σαχάρα πριν την ανακάλυψη του τροχού. Ωστόσο, τα ιερογλυφικά που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα περίπου 700 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Νείλου επιβεβαιώνουν τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των Γιαμ και της Αιγύπτου και υποδεικνύουν ότι οι Γιαμ έζησαν στα βόρεια υψίπεδα του Τσαντ.
Η αυτοκρατορία Ζιονγκού
Στα τέλη του τρίτου αιώνα π.Χ. ένας νομαδικός ποιμενικός λαός ο οποίος ζούσε στην ανατολική ασιατική στέπα δημιούργησε μια φυλή από άγριους πολεμιστές που πολεμούσαν επάνω στα άλογά τους. Οι Ζιονγκού κατέλαβαν ένα μεγάλο μέρος της Κεντρικής Ασίας για περισσότερα από 500 χρόνια καλύπτοντας ένα μεγάλο μέρος της σημερινής Σιβηρίας και Μογγολίας.
Η Κίνα αναγκάστηκε να ανακαλύψει και να κατακτήσει ένα μεγάλο μέρος της επικράτειάς της πολεμώντας με τους Ζιονγκού στα βόρεια σύνορά της. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι επαναλαμβανόμενες επιδρομές των Ζιονγκού ανάγκασαν τα μικρότερα βασίλεια της βόρειας Κίνας να ξεκινήσουν να κατασκευάζουν αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως Σινικό Τείχος.
Το ελληνικό βασίλειο της Βακτριανής
Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δημιουργήθηκε κατά τον τρίτο αιώνα π.Χ. ένα διασπασμένο κράτος που ονομάστηκε από τους ιστορικούς το ελληνικό βασίλειο της Βακτριανής εκεί που σήμερα βρίσκεται το Αφγανιστάν και το Τατζικιστάν. Το βασίλειο αυτό βρισκόταν σε εύφορα εδάφη και αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα συνδυασμού ελληνικού και ανατολικού πολιτισμού.
Η ιστορία του βασιλείου προκύπτει από τα νομίσματα που βρέθηκαν αλλά πολλά στοιχεία του πολιτισμού του παραμένουν άγνωστα. Το ελληνικό βασίλειο της Βακτριανής καταλύθηκε από τους Σκύθες.
Το βασίλειο του Μιτάνι
Πρόκειται για ένα αρχαίο βασίλειο της Μεσοποταμίας, το οποίο βρισκόταν ανατολικά του Ευφράτη και ονομαζόταν από τους Ασσύριους Χανιγκαλμπάτ. Το βασίλειο του Μιτάνι άκμασε μεταξύ 1500 και 1365 π.Χ. Η τοποθεσία της πρωτεύουσάς του, Βασουγκάνι, δεν έχει προσδιοριστεί. Το βασίλειο αυτό διατηρούσε καλές σχέσεις με την Αίγυπτο, οι οποίες ενισχύονταν και με επιγαμίες.
Γιουεζί (Yuezhi)
Οι Γιουεζί, ήταν μια φυλή νομάδων που ζούσαν στην ανατολική Κεντρική Ασία περίπου από το 128 π.Χ. μέχρι το 450 μ.Χ. Εμπορεύονταν το μετάξι και άλογα σε μια ευρύτατη επικράτεια όπου ήρθαν σε σύγκρουση με τους Ζιονγκού. Για αυτό το λόγο μετακινήθηκαν δυτικά όπου και κατέλαβαν το ελληνο-βακτριανό βασίλειο και έδιωξαν τους κατοίκους του. Οι Γιουεζί εγκαθίδρυσαν μια ειρηνική αγροτική οικονομία και οι ιεραπόστολοι τους βοήθησαν στην εξάπλωση του βουδισμού στην Κίνα.
Τυάνα
Τα Τύανα ήταν μια αρχαία πόλη στην Καππαδοκία, στην Κεντρική Ανατολία στην Τουρκία. Ο Ξενοφών την αναφέρει στο βιβλίο του Κύρου Ανάβασις με το όνομα Δάνα, ως μεγάλη και ευημερούσα πόλη. Τα ερείπια των Τυάνων ευρίσκονται στο Κεμερχισάρ, τρία μίλια νοτίως της Νίγδης; υπάρχουν ερείπια ενός αρχαίου Ρωμαϊκού υδραγωγείου και κοιμητήρια σε βράχους. Μετά τον προσεταιρισμό της στη Βασίλισσα Ζηνοβία της Παλμύρας κατελήφθη από τον Αυρηλιανό το 272, ο οποίος δεν άφησε τους στρατιώτες του να την καταστρέψουν, διότι ο Απολλώνιος ο Τυανεύς εμφανίστηκε σε αυτόν, παρακαλώντας για την ασφάλεια της πόλης. Το 371, ο Ουάλης δημιούργησε μια δεύτερη επαρχία στην Καππαδοκία, της οποίας η μητρόπολη ήταν τα Τύανα.
Η αυτοκρατορία των Μαουρύα
Η δυναστεία των Μαουρύα προερχόταν από το Βασίλειο της Μαγκάντα στη βoρειοανατολική Ινδία, έχοντας πρωτεύουσα τα Παταλιπούτρα (Παλίβοθρα στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, σημερινή Πάτνα). Η αυτοκρατορία ιδρύθηκε το 321 π.Χ. από τον Τσαντραγκούπτα Μαουρύα (τον Σανδροκόττο, κατά τους αρχαίους Έλληνες), ο οποίος αφού ανέτρεψε τη δυναστεία Νάντα κατόρθωσε το 320 π.Χ. να κυριαρχήσει σ΄ όλη τη βόρεια και κεντρική Ινδία και σ΄ ένα τμήμα του οροπεδίου Ντέκκαν. Εκτιμήθηκε ότι ο πληθυσμός της αυτοκρατορίας των Μαουρύα έφθανε περίπου τους 50 με 60 εκατομμύρια ανθρώπους, καθιστώντας την μια από τις πολυπληθέστερες αυτοκρατορίες της αρχαιότητας.
Το ινδοελληνικό βασίλειο
Το ινδοελληνικό ή ελληνοϊνδικό βασίλειο ήταν ελληνιστική ηγεμονία η οποία είχε στην επικράτεια της διάφορες περιοχές της νότιας Ασίας –κυρίως τις περιοχές που αντιστοιχούν στο σημερινό Αφγανιστάν και σημερινό Πακιστάν– κατά τους δύο αιώνες της ύπαρξής του. Ιδρύθηκε όταν ο Δημήτριος Α´ ο Ανίκητος, βασιλιάς του ελληνικού βασιλείου της Βακτριανής, εισέβαλε τον 3ο αιώνα π.Χ. στις περιοχές της βορειοανατολικής Ινδίας, τις οποίες τα ινδικά βασίλεια είχαν ανακαταλάβει υπό τον Τσαντραγκούπτα Μωρύα από το Σέλευκο στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. Έτσι τα ελληνικά βασίλεια της κεντρικής Ασίας διαχωρίστηκαν σε αυτά του βασιλείου της Βακτριανής και της Ινδίας στην Ανατολή, και αυτό των Σελευκιδών –από το οποίο και προέρχονταν αρχικά– στη Δύση. Ο πλέον διάσημος Ελληνοϊνδός ηγεμόνας ήταν ο Μένανδρος ο Δίκαιος –ή Μιλίντα κατά την ινδική παράδοση–, ο οποίος είχε την πρωτεύουσά του στα Σάγαλα της Πενταποταμίας, σημερινή Σιαλκότ στο Παντζάμπ του Πακιστάν.
Το βασίλειο της Σίλλα
Το βασίλειο της Σίλλα επικράτησε στην κορεατική χερσόνησο από το 57 π.Χ. μέχρι το 935 μ.Χ. αλλά δεν υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά ευρήματα από την εποχή της ακμής του. Ωστόσο, το 2013 ανακαλύφθηκαν τα οστά μιας γυναίκας η οποία εικάζεται ότι ανήκει στους κατοίκους του βασιλείου. Η γυναίκα ήταν γύρω στα 30, είχε ένα μακρύ σχετικά κρανίο και η διατροφή της ήταν κυρίως χορτοφαγική και αποτελείτο από ρύζι, πατάτες ή σιτάρι. Οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει επίσης διάφορα είδη πολυτελείας όπως έναν Βούδα από αχάτη και ένα χρυσό σπαθί.
Ο πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού
Οι πρώτοι πολιτισμοί της Ν. Ασίας αναπτύχθηκαν στους λόφους του Βαλουχιστάν, στα δυτικά της κοιλάδας του Ινδού, σε ένα ομοιογενές σύνολο που έγινε γνωστό ως πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού. Η πιο γνωστή περιοχή είναι το Μεχργκάρχ που αναπτύχθηκε περίπου το 6500 π.Χ. Τούτοι οι πρώτοι αγρότες καλλιέργησαν το σιτάρι και εξημέρωσαν διάφορα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των βοοειδών. Επίσης, ανέπτυξαν την αγγειοπλαστική ήδη από το 5500 π.Χ. Ο μεταγενέστερος πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού στηρίχθηκε στην τεχνολογική βάση αυτού του πολιτισμού, καθώς και στη γεωγραφική του επέκτασή στις σημερινές επαρχίες Σιντχ και Παντζάμπ, στο σύγχρονο Πακιστάν.
Η φυλή Sanxingdui
Ένας πολιτισμός που άκμασε κατά την εποχή του Χαλκού και κατοικούσε στη σημερινή επαρχία της Κίνας, Σετσουάν. Το 1986 βρέθηκαν χιλιάδες χρυσά, χάλκινα και κεραμικά ευρήματα τα οποία χρονολογούνται από τον 11ο και 12ο αιώνα π.Χ. Πιστεύεται ότι ο πολιτισμός τους ήταν αρκετά προηγμένος και ότι γνώριζαν να φτιάχνουν κρασί, κεραμικά και εργαλεία θυσίας. Δυστυχώς δεν υπάρχουν αρχαία κείμενα ή ιστορικές πηγές που να διαφωτίζουν τη ζωή και τα επιτεύγματα της μοναδικής αυτής φυλής.
Οι Νοκ
Ο πολιτισμός Νοκ υπήρξε οργανωμένη κοινωνία της πρώιμης εποχής του Σιδήρου στην περιοχή της κεντροδυτικής Αφρικής, στο τμήμα της σημερινής Νιγηρίας. Ονομάστηκε έτσι από τους αρχαιολόγους βάσει του χωριού Νοκ στην πολιτεία Καντούνα στην ευρύτερη περιοχή του οποίου βρέθηκαν αρκετά από τα αγαλματίδια τερακότας το πρώτο από τα οποία ανακαλύφθηκε το 1928. Ο πολιτισμός εμφανίστηκε περίπου το 1000 π.Χ. και εξαφανίστηκε κατά το 500 μ.Χ. Κατά τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων, από τουλάχιστον το 500 π.Χ. γινόταν χρήση του σιδήρου με τήξη και σφυρηλάτηση για την παραγωγή εργαλείων. Η ανάλυση των δεδομένων της ιστορικής γλωσσολογίας αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο πως η τεχνική της τήξης του σιδήρου είχε ανακαλυφθεί ανεξάρτητα στην περιοχή πριν το 1000 π.Χ.
Οι Κουσάν
Η καταγωγή των Κουσάν χρονολογείται από το 8000 π.Χ. όπως μαρτυρούν τα κεραμικά που βρέθηκαν κοντά στην πρωτεύουσα Κέρμα. Οι Κουσάν οι οποίοι κατοικούσαν στο νότιο μέρος της Νούμπια, στη βορειοανατολική Αφρική ήταν ένας αστικός λαός ο οποίος συντηρείτο από τη γεωργία. Οι ηγέτες τους επανέφεραν τη δημιουργία πυραμίδων σε όλο το Σουδάν. Η μοναδική τους γραφή, που ονομάζεται Μεροϊτική παραμένει μέχρι σήμερα ένα μυστήριο.
Οι Ετρούσκοι
Οι Ετρούσκοι ήταν αρχαίος λαός που κατοικούσε στην Ετρουρία, κατά τους Ρωμαίους, ή Τυρρηνία κατά τους Έλληνες, στην κεντρική χώρα της σημερινής Ιταλίας. Οι Τυρρηνοί ανέπτυξαν έναν εντυπωσιακό πολιτισμό ήδη από τον 8ο αιώνα π.Χ. Η τέχνη τους προσέλκυσε την προσοχή ερευνητών και περιηγητών πολύ πριν γίνει η αρχαιολογία επίσημα επιστημονικός κλάδος. Το ενδιαφέρον των Ετρούσκων για τις ταφικές ιεροτελεστίες και τη λατρεία των νεκρών μάς κληροδότησε μια εκπληκτική συλλογή καλά συντηρημένων υπολοίπων του πολιτισμού τους.