Φωτογραφία, η Τέχνη των στιγμών
Έχουμε ένα διάστημα ελεύθερου χρόνου και ένα διάστημα ελεύθερων ωρών μέσα στην ημέρα μας. Οι περισσότεροι από εμάς κάποια στιγμή έχουμε προσπαθήσει να γεμίσουμε τον χρόνο μας με διάφορους τρόπους. Έχουμε τα ενδιαφέροντά μας και τρόπους να αισθανόμαστε παραγωγικοί και κυρίως ότι δεν αναλωνόμαστε. Η αίσθηση του χρόνου που κυλά ή και χάνεται είναι σχεδόν απτή για όλους μας.
Η φωτογραφία είναι πολλά πράγματα. Και σίγουρα μπορεί να χαρακτηριστεί τέχνη. Η τέχνη κρύβει πάθος και ματαιοδοξία, όπως και ιστορία. Όλοι μας κάποια στιγμή θέλοντας ή μη, κυρίως αυθόρμητα, από πολύ νωρίς χρησιμοποιήσαμε μία κάμερα. Μας έμαθαν να «κλειδώνουμε τη στιγμή».
Θέλαμε να έχουμε καταγεγραμμένα τα πάντα. Για το λόγο αυτό από την αρχαιότητα γράφαμε, δημιουργήσαμε κώδικα, χαράξαμε αλλά και σχεδιάσαμε και φτιάξαμε χρώματα. Όλοι θέλουμε να έχουμε πρόσβαση στα πάντα, έχουμε μάθει να συνδυάζουμε την όραση με τις υπόλοιπες αισθήσεις μας. Προκαλούμε συναισθήματα με τα πάντα, με την μουσική, με τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική και την αρχιτεκτονική ακόμη. Όλα για το άτομο είναι πηγή έμπνευσης.
Με την φωτογραφία όμως, «ταριχεύουμε τη στιγμή πριν καταστραφεί». Δεν μπορεί κανείς να αλλοιώσει την ανάμνηση και όπως και αν θέλει να ερμηνεύει κανείς το ό,τι βλέπει, η εικόνα παραμένει εκεί και δεν αλλάζει τίποτα στη δική της αποτύπωση.
Η εικόνα μας προβάλλει κάτι, μπορούμε ακόμη και αν δεν έχουμε δει οι ίδιοι στην πραγματικότητα κάτι, να το γνωρίζουμε. Μας προάγει σε μία αλήθεια, η οποία μπορεί να αφορά κυρίως αντικείμενα. Το ίδιο ισχύει και για τις σχέσεις. Μπορεί ακόμη να προδώσει την αλήθεια για τις σχέσεις ανθρώπων. Π.χ. βλέποντας ζευγάρια να ποζάρουν στο φακό βλέπεις το τη δυναμική που αναπτύσσεται μεταξύ τους. Το πόσο δεμένοι, ποιός αγαπάει περισσότερο τον άλλο, ποιος έχει το πάνω χέρι στη σχέση. Θέλει βέβαια ένα εξασκημένο μάτι, είναι η αλήθεια, για να τα δει κάποιος όλα αυτά.
Ας πάμε σε πιο απλά παραδείγματα. Οι μαθητές και οι φοιτητές διδάσκονται μαθήματα στο χώρο διδασκαλίας. Μπορεί για την χλωρίδα και την πανίδα, μπορεί με την φυσική για τον ηλεκτρισμό, στη συνέχεια μέσω της Ιστορίας για κάποιους πολέμους. Τα άτομα δεν έχουν έρθει σε τόσο νεαρή ηλικία σε άμεση επαφή με τα όσα αρχίζουν και μαθαίνουν. Αλλά έχουν την δυνατότητα έπειτα από την έκθεσή τους σε φωτογραφίες και αποτυπώσεις της πραγματικότητας, να ξεχωρίζουν πράγματα. Μαθαίνουν και αναγνωρίζουν ζώα, βλέπουν τα καλώδια και τις λάμπες, μέσα από μία εικόνα βλέπουν τα καράβια ή ακόμη και τα υποβρύχια. Πράγματα φαντασμαγορικά για ένα παιδί.
Με τον ίδιο τρόπο οι φοιτητές με αεροφωτογραφίες βλέπουν ένα τόπο που δεν τον ξέρουν, αλλά στη συνέχεια ένας τοπογράφος, ένας αρχιτέκτονας ή ένας αρχαιολόγος θα αναγνωρίζουν την τοποθεσία άμεσα. Θα την αναγνωρίσουν γιατί την έχουν ξαναδεί. Όλα αυτά είναι παραδείγματα καθημερινής ζωής.
Γιατί λοιπόν η φωτογραφία είναι τέχνη;
Η φωτογραφία συγκεκριμένα είναι τέχνη, γιατί συμπορεύεται με τη δημιουργία.
- Ο φωτογράφος μπορεί να πάρει μία φωτογραφία ενός προσώπου, ένα εκφραστικό βλέμμα, να παίξει με τον φωτισμό σε έναν κλειστό χώρο και σε έναν ανοιχτό χώρο.
- Ο φωτογράφος μπορεί να θολώσει τα άτομα και να εστιάσει ως κέντρο εικόνας στο λουλούδι που φαίνεται πίσω από αυτά.
- Μπορεί να θελήσει να πει ψέματα με την κάμερα, να παραπλανήσει.
- Μπορεί να φωτογραφίσει μία σκιά σε ένα τοίχο, όπως έμαθε από την αλληγορία του σπηλαίου κάποτε.
- Και μπορεί να σταματήσει την βαρύτητα, να προλάβει το νερό στον αέρα, να δημιουργήσει το συναίσθημα στον θεατή ότι κάποιος που πάει να πέσει ίπταται.
- Ο φωτογράφος θα παγώσει σε μία στιγμή τη φλόγα και θα σου την δώσει να την κρατήσεις σε εικόνα τόσο ζωντανή, αλλά που δεν θα σε κάψει.
Πως μπορεί λοιπόν κανείς να ρωτάει εάν η φωτογραφία είναι ή δεν είναι τέχνη; Η φωτογραφία είναι και τέχνη και επιστήμη μαζί, καταφέρνει και τα παντρεύει όλα. Η επιστήμη έρχεται με την εξέλιξη της τεχνολογίας.
Όλοι αγαπάνε τη φωτογραφία, το φανερώνει άλλωστε και η τεράστια συμμετοχή μας στα κοινωνικά δίκτυα. Μία εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις άλλωστε.
