Διαταραχές του ύπνου στα παιδιά (Μέρος Β’)
Σε προηγούμενο άρθρο έγινε αναφορά στις διαταραχές του ύπνου στην παιδική και εφηβική ηλικία. Μιλήσαμε για τα είδη των πρωτοπαθών διαταραχών ύπνου, που είναι πιο συνήθη στις μικρές ηλικίες.
Στο άρθρο αυτό, θα γίνει λόγος για:
· τα πιθανά αίτια
· την έκβαση και
· τη θεραπευτική αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου
Δυσυπνίες
Ξεκινώντας με τις δυσυπνίες και πιο συγκεκριμένα με την αϋπνία, αυτή χαρακτηρίζεται από γεγονότα τα οποία εύκολα μπορούν να αναγνωρίσουν οι γονείς (π.χ. κρυολογήματα). Από την άλλη, η υπερυπνία, είναι συνήθως αποτέλεσμα ασταθούς προγράμματος ύπνου ή έλλειψης ύπνου στο παιδί. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα αϋπνίας και υπερυπνίας υποχωρούν μόνα τους με το πέρασμα του χρόνου, ιδιαίτερα με τους σωστούς χειρισμούς από μέρους των γονιών.
Συνεχίζοντας με την ναρκοληψία, αυτή αποτελεί μια σοβαρότερη μορφή διαταραχής ύπνου με κληρονομική βάση. Οφείλεται σε νευρολογική δυσλειτουργία, επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να εισέλθει και να εξέλθει από τον ύπνο REM, και εάν και η διαταραχή αυτή είναι χρόνια, ορισμένα συμπτώματα ενδέχεται να υποχωρούν με το πέρασμα του χρόνου.
Η τρίτη μορφή δυσυπνίας, η συνδεόμενη με την αναπνοή διαταραχή του ύπνου στα παιδιά, οφείλεται συνήθως σε αυτό που ονομάζουμε «κρεατάκια», η αφαίρεση των οποίων μπορεί να αποκαταστήσει τις αναπνευστικές δυσκολίες και ακολούθως τις δυσκολίες ύπνου.
Παραϋπνίες
Οι παραϋπνίες, σπάνια συνδέονται με μορφές ψυχοπαθολογίας στα παιδιά και τους εφήβους. Συνήθως υποχωρούν καθώς το παιδί μεγαλώνει, και με την υποστήριξη των γονέων.
Οι εφιάλτες επειδή συνήθως προκαλούνται από εντάσεις συναισθηματικού περιεχομένου, άγχη ή τραυματικές εμπειρίες της ζωής, υποχωρούν με το πέρασμα του χρόνου, χωρίς να εξελίσσονται σε χρόνια κατάσταση που μπορεί να κάνει το άτομο δυσλειτουργικό στην καθημερινότητά του.
Συνεχίζοντας, οι ενύπνιοι τρόμοι & η υπνοβασία, οφείλονται σε διέγερση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος*. Όσον αφορά τα επεισόδια υπνοβασίας, η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της διαταραχής (περίπου στο 80% των περιστατικών υπάρχει οικογενειακό ιστορικό υπνοβασίας).
Υπάρχει αντιμετώπιση;
Έχουν σημειωθεί περιπτώσεις παιδιών όπου οι διαταραχές του ύπνου όχι μόνο εκδηλώνονται με μεγάλη ένταση, αλλά επιμένουν και στο χρόνο. Εκεί, κρίνεται απαραίτητη η συμβουλευτική των γονέων και ενδείκνυνται οι παρεμβάσεις συμπεριφοριστικού τύπου για την αντιμετώπισή τους.
Δυσυπνίες
Στις περιπτώσεις πρωτοπαθούς αϋπνίας και υπερυπνίας, η παρέμβαση επικεντρώνεται κυρίως στην εκπαίδευση των γονέων ώστε να είναι σε θέση να καθησυχάζουν το παιδί, να ενισχύουν το συναίσθημα της ασφάλειας, αλλά ταυτόχρονα να μειώνουν σταδιακά το χρόνο που βρίσκονται μαζί του προτού κοιμηθεί και να το ωθήσουν στο να υιοθετήσει μια καλή «ρουτίνα» ύπνου, ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου. Σε αυτές τις περιπτώσεις διαταραχών, δίνεται στους γονείς η συμβουλή να μη κοιμίζουν το παιδί στο κρεβάτι τους και να το μεταφέρουν κοιμισμένο πια στο δωμάτιό του, αλλά να το στέλνουν ξύπνιο στο δωμάτιο του. Όταν το παιδί μάθει να κοιμάται μόνο του στο δικό του δωμάτιο, ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες να ξυπνήσει κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Παραϋπνίες
Σε αυτή την κατηγορία, οι γονείς ενθαρρύνονται να στηρίζουν συναισθηματικά το παιδί κατά τη διάρκεια των επεισοδίων. Είναι σημαντικό να εντοπίσουν αγχογόνους παράγοντες στο οικογενειακό ή σχολικό περιβάλλον που ενδέχεται να αναστατώνουν το παιδί και ως αποτέλεσμα να καταστρέφουν την ποιότητα του ύπνου τους. Ειδικότερα, στις περιπτώσεις υπνοβασίας, πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ώστε να αποφευχθεί τυχόν τραυματισμός του παιδιού από πτώση ή σύγκρουση διάφορα αντικείμενα.
Καλό είναι τα παιδιά να μη κλειδώνονται στο δωμάτιο, γιατί πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο κάποιας έκτακτης ανάγκης.
Κλείνοντας, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε από αυτή τη σειρά άρθρων, είναι πως στην πλειοψηφία τους οι δυσκολίες των μικρών παιδιών στον ύπνο αποτελούν σε μεγάλο βαθμό καταστάσεις που ξεπερνιούνται καθώς το παιδί μεγαλώνει. Η μείωση των αγχογόνων περιβαλλοντικών παραγόντων, η ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας στο παιδί, η τήρηση μιας «ρουτίνας» στον ύπνο, καθώς και η ενθάρρυνση του παιδιού από τους γονείς είναι υπεραρκετά για τον περιορισμό όλων αυτών των αρνητικών συναισθημάτων που μπορεί να διαταράξουν τον ύπνο ενός παιδιού.
* Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) είναι το βασικότερο μέρος ενός νευρικού συστήματος. Το ΚΝΣ παίζει το βασικότερο ρόλο στην επεξεργασία της πληροφορίας που λαμβάνεται από τις αισθήσεις του οργανισμού, στη ρύθμιση πολλών από τις λειτουργίες του, στην εκδήλωση της σκέψης και της λογικής κ.α. Μαζί με το Περιφερικό Νευρικό Σύστημα, ελέγχουν τη συμπεριφορά αλλά και τις περισσότερες από τις ζωτικές λειτουργίες ενός οργανισμού.
«Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με την κα Πήττα. Για περισσότερα κείμενα της συγκεκριμένης αρθρογράφου πατήστε εδώ»
